3. Cengiz Aytmatov Günleri Ankara da Gerçekleşti

2023-10-15 |
Paylaş:

3. Cengiz Aytmatov Günleri Ankara da Gerçekleşti

Türk dünyasının ortak değeri ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov Ankara Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinde düzenlenen toplantıda anıldı.

ANKARA (Sivil İnisiyatif) Zeliha Sorkunlu/ Kırgızistan'ın Ankara Büyükelçiliği, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi (DTCF), Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı (TÜRKSOY), Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve Kırgız Milli Bilimler Akademisi organizasyonuyla düzenlenen "3. Cengiz Aytmatov Günleri" gerçekleşti.

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinde gerçekleşen toplantıya; Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Genel Sekreteri Sultan Raev, Kırgızistan'ın Ankara Büyükelçisi Ruslan Kazakbayev, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar ve Cengiz Aytmatov'un kız kardeşi Roza Aytmatova katıldı. Yoğun katılıma sahne olan toplantıda, Aytmatov'un eserleri, milli kimliği ve Kırgızistan ile Türk dünyası için önemi konuşuldu.

“Türk Dünyasının Ortak Değeri “

TÜRKSOY Genel Sekreteri Raev, yaptığı konuşmada, Aytmatov'un Türk dünyasının ortak değeri olduğunu belirterek Aytmatov'un eserlerinin evrensel temalarıyla tüm dünyada ilgi çektiğini vurguladı.

Aytmatov'un yazar kimliğinin yanı sırada diplomatlık da yaptığına işaret eden Raev, Aytmayov'un düşüncelerinin Kırgızistan'ın bağımsızlığının kazanılmasına ve uluslararası alanda tanınmasına katkı sağladığının altını çizdi.

Raev, Cengiz Aymatov'un babası Törekul Aytmatov'un da Kırgızistan'ın yerel kültürüne ve geleneklerine bağlı olduğuna dikkati çekti.

Cengiz Aytmatov'un eserlerinde Kırgızistan'ı betimlediğini kaydeden Raev, "(Bu durum) Cengiz Aytmatov'un eserlerinde sık sık Kırgızistan'ın topraklarına, tabiatına ve insanlarına olan değerin simgesini ve bağlılığın yansımasıdır." değerlendirmesinde bulundu.

" Türk Dünyasının Hafızası "

Kırgızistan'ın Ankara Büyükelçisi Ruslan Kazakbayev ise Türk dünyasının hafızası olarak nitelendirdiği Cengiz Aytmatov'un Kırgız milli kimliği için önemine vurgu yaptı. Kazakbayev, "Benim için Aytmatov ilk önce Kırgız kültürünün, edebiyatının, bütün Türk dünyasının dilinin, edebiyatının bir markasıdır, bir sembolüdür." dedi. Büyükelçi, Türkiye'de çok sevilen Cengiz Aytmatov'un eserlerinin derin bir felsefeyi barındırdığını kaydetti. Ayrıca onun eserlerinin, UNESCO verilerine göre dünyada en çok okunan eserlerden olduğunu dile getirdi.

Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, 3. Cengiz Aytmatov Günleri hakkında verdiği mesajda, "Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültemiz tarafından düzenlenen 3. Cengiz Aytmatov Günleri programına katıldık. Cengiz Aytmatov'un eşsiz eserlerinin ve bıraktığı izlerin derinlemesine görüşüldüğü programa katılan Kırgızistan Büyükelçisi Sayın Ruslan Kazakbayev, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Kırgız Milli Bilimler Akademisi Başkanı Sn Prof. Dr. Kanat Abdrahmanov ve Cengiz Aytmatov'un kıymetli kız kardeşi Roza Aytmatova'ya katılımları için çok teşekkür ediyorum" dedi.

Program sonunda fakülte içerisinde ufak bir sergi eşliğinde ünlü yazarlar kitaplarını imzaladı. Daha sonra fakülte bahçesindeki Kırgız çadırı ve geleneksel Kırgız milli yemekleri ve kültürü tanıtılarak son buldu.

Cengiz Aytmatov Kimdir?

Dünya edebiyatının ve Türk dünyasının güçlü kalemlerinden, Kırgız edebiyatının önemli temsilcisi Cengiz Aytmatov, takvimler 12 Aralık 1928’i gösterirken Kırgızistan’ın Talas bölgesinin Şeker köyünde, aydın ve devlet adamı Törekul Aytmatov ile tiyatro sanatçısı ve öğretmen Nagima Aytmatov’un çocuğu olarak dünyaya geldi. 4 çocuklu ailenin ilk çocuğu olan Cengiz Aytmatov, babası Törekul Aytmatov’un görevi dolayısıyla ailesinin 1929’da Moskova’ya taşınmasından sonra eğitim hayatına 1935’te Moskova’daki bir Sovyet okulunda başladı. Aytmatov’un babasının 1937’de tutuklanması ve bir yıl sonra da kurşuna dizilmesi daha çocuk yaşta hayatının en büyük travmasını yaşamasına sebep oldu. 1938 yılında Kirovskoye’de Rus yatılı bölge okuluna gönderildi.

Tüm Türk dünyasında sevilerek okunan Aytmatov, Sovyetler Birliğinin hüküm sürdüğü dönemlerde bile Türkiye’de çok geniş bir okur kitlesine sahip olmuştu. İlk kez Türkiye’ye gelişi de bu tanınırlığın nişanesi olarak 1975’te Turan Ülkesi Edebiyatına Hizmet Ödülü’nü almak üzere olmuştur. 1970’te kaleme aldığı “Selvi Boylum Al Yazmalım” romanı Türkiye’de tanınmasını ve sevilmesini sağladı. Kitabından senaryolaştırılan ve Kadir İnanır ile Türkan Şoray’ın rol aldığı 1977 yapımı film, Türk sinemasının klasikleri arasına girdi.. Cengiz Aytmatov, birkaç kez daha Türkiye’ye gelme fırsatı buldu. 1992’de İstanbul Sinema Günleri’ne ve 2007’de ise Türk Dünyası Ödülü ile fahri doktora unvanını almak üzere İstanbul’u ziyaret etti.

Aytmatov, Mayıs 2008’de Tataristan’ın başkenti Kazan’da bulunduğu sırada rahatsızlanmış, tedavi için götürüldüğü Almanya’da 10 Haziran 2008’de 79 yaşındayken vefat etmiştir.

Kırgız halkının, Türk dünyasına ve dünya edebiyatına kazandırdığı en büyük armağanlar olan Manas Destanı’nı ve Cengiz Aytmatov’un eserlerini araştırmak, yaşatmak ve yaygınlaştırmak amacıyla, Kırgızistan’da ‘’Manas ve Cengiz Aytmatov Milli Akademisi’’ kuruldu.

Vasiyeti üzerine, ömrü boyunca hasretini çektiği babasının da kabrinin bulunduğu Bişkek’teki Ata Beyit Anıt Mezarlığı’nda toprağa verildi. Yıl boyunca yurt içinden ve yurt dışından ziyaretçisi eksik olmayan büyük yazar için ölüm yıl dönümlerinde dünyanın pek çok yerinde anma etkinlikleri düzenlenmektedir.

ESERLERİ

Dağlar Devrildiğinde

Darağacı

Gün Olur Asra Bedel

Fuji-Yama

Beyaz Gemi

Selvi Boylum Al Yazmalım

Elveda, Gülsarı!

Dağlar ve Steplerden Masallar

İlk Öğretmenim

Cemile

Yüzyüze