Türkiye’nin UNESCO Daimi Temsilcisi Aybet, Cengiz Aytmatov’un Türk Dünyasındaki Eşsiz Yerini Vurguladı

img

Türkiye’nin UNESCO Daimi Temsilcisi Aybet, Cengiz Aytmatov’un Türk Dünyasındaki Eşsiz Yerini Vurguladı

Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Daimi Temsilcisi Büyükelçi Gülnur Aybet, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un Türk dünyası için taşıdığı öneme dikkat çekti. Aybet, bozkırın bilge kalemi olarak tanınan Aytmatov’un eserlerinin hem kültürel hem de felsefi açıdan evrensel değerler taşıdığını ifade etti.

Büyükelçi Aybet, Fransa’nın başkenti Paris’teki UNESCO merkezinde düzenlenen “Cengiz Aytmatov ve UNESCO: Dünyayı Birleştiren Ortak Miras” konferansına ilişkin açıklamalarda bulundu. Etkinlik, Kırgızistan’ın UNESCO Daimi Temsilciliği himayesinde, Türkiye’nin Daimi Temsilciliğinin desteğiyle gerçekleştirildi. Aybet, Aytmatov hakkında, “Türk dünyası için çok önemli bir yazar. Hem dünya edebiyatına katkısı hem de insanlık üzerine felsefesi ile herkesin düşünürü” ifadelerini kullandı.

Aybet, konferansa katılan Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) üyesi ülkelerin UNESCO’daki büyükelçilerinin büyük bir uyum ve iş birliği içinde hareket ettiğini belirtti. “Birçok konuda hemfikir oluyoruz, ortak bir platform oluşturuyoruz. Bu konferans, iş birliğimizi pekiştirmek açısından çok anlamlı oldu” diyen Aybet, Aytmatov’un UNESCO ile kişisel bir bağının da bulunduğunu hatırlattı: “Kendisi vaktiyle Kırgızistan’ın UNESCO Daimi Temsilciliğini yapmıştı. Dolayısıyla UNESCO ile eski bir bağa sahip.”

Aybet, konferans kapsamında UNESCO’nun 2028’i “Cengiz Aytmatov’u Anma Yılı” ilan edeceğini ve Kırgızistan’ın şimdiden bu sürecin zeminini hazırlamak amacıyla bu konferansı düzenlediğini vurguladı. Aybet ayrıca, Aytmatov’un eserlerinin çoğunun Türkiye’de filme ve tiyatroya uyarlandığını ifade ederek, MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Samsun Milletvekili İlyas Topsakal’ın merkezi Ankara’da bulunan Cengiz Aytmatov Enstitüsü’nü kurduğunu dile getirdi.

Türk dünyasının kültürel örgütü TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev’in de konferansa katıldığını kaydeden Aybet, Aytmatov’un felsefesinin temelinde yatan insanlık, kardeşlik ve barış değerlerinin UNESCO’nun ilkeleriyle son derece uyumlu olduğunu belirtti. Aybet, bu nedenle konferansın düzenlendiği günün UNESCO açısından da özel bir anlam taşıdığını vurguladı.

“Kalbinin Sesi Bütün Dünyayı Kucakladı”

Konferansta konuşan İlyas Topsakal, Cengiz Aytmatov’un sadece Türk dünyası için değil, tüm dünyanın ortak kültürel mirası olduğunu ifade etti. Topsakal, Aytmatov’un eserlerinin 173 dile çevrildiğini ve kitaplarının dünya çapında geniş bir okuyucu kitlesi tarafından takip edildiğini belirtti.

Topsakal, Aytmatov’un hayatına dair şunları aktardı: “Hayatı, Kırgızistan’ın küçük bir köyünde ve geniş bozkırında başladı. Orada kendini yetiştirdi. Belki de o içsel derinliğin verdiği heyecanla yazdığı eserler, kalbinin sesiyle bütün dünyayı kucakladı. Geçen yıl da dünya çapında en çok satan yazarlar arasında yer aldı.”

Topsakal, Aytmatov’un yalnızca yazar değil, aynı zamanda düşünür, edebiyatçı ve siyasetçi olduğunu vurguladı. “Yıllarca Kırgızistan’ı farklı ülkelerde temsil etti. Eserleri farklı dillere çevrildiğinde, dünyanın onun manevi ve kültürel dünyasını tanımasına vesile oldu” dedi.

Eserlerin Evrensel Mesajı ve Türk Dünyasına Katkısı

Aytmatov’un ilk eserlerinin, aşk, sevgi ve Kırgız steplerindeki hayata dair yazıldığını aktaran Topsakal, yazarın Kazak yazar Muhtar Şahanov ile yaptığı söyleşinin “Şafak Sancısı” adlı eserde yayımlandığını hatırlattı. Topsakal, bu eser sayesinde Türk dünyasının ve Türki cumhuriyetlerin tarihinin genç kuşaklara aktarıldığını belirtti.

Topsakal, Aytmatov’un eserlerinin moderniteye karşı doğallığı, karmaşaya karşı sevgiyi öne çıkardığını ve bu yönüyle Sovyet döneminde de büyük ilgi çektiğini dile getirdi. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından ise Aytmatov’un değeri tüm dünya tarafından fark edildi ve edebiyat eleştirmenlerinden övgüler aldı.

Dünya Genelinde Tanıtım ve Yeni Adımlar

Topsakal, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin geçen yıl kendisinden Aytmatov ile ilgili bir enstitü kurmasını istediğini hatırlatarak, İstanbul’da Aytmatov’a dair bir serginin düzenleneceğini duyurdu.

Topsakal, dünyadaki zulüm ve savaş ortamına dikkat çekerek, bu tür eserlerin barış, sevgi ve merhamet değerlerini ön plana çıkarmasının önemine değindi: “Cengiz Aytmatov gibi yazarlarımızı dünyada tanıtmalıyız ve onun sevgisiyle dünyayı kuşatmalıyız.”

Topsakal, Aytmatov’un yalnızca Türk dünyası için değil, tüm insanlık için bir köprü ve ortak miras olduğunu belirterek, eserlerinin evrensel değerlerinin genç kuşaklara aktarılmasının önemine vurgu yaptı.